بررسی اثر عناصر ریزمغذی آهن، روی، منگنز بر کمیت وکیفیت بذر سویا در آذربایجان غربی

این بررسی به منظور ارزیابی تاثیر کودهای ریز مغذی آهن، روی و منگنز بر کمیت و کیفیت بذر سویا در راستای افزایش عملکرد در سال زراعی 1378 در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب، با طول جغرافیایی 46 درجه و 9 دقیقه شرقی، عرض جغرافیایی 36 درجه و 58 دقیقه شمالی و ارتفاع 1371 متر از سطح دریا واقع در شرق شهرستان میاندوآب در استان آذربایجان غربی انجام شد. ازمایش بصورت طرح فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی و در 3 تکرار انجام گردید. تیمارها شامل سطوح مختلف کود سولفات آهن (0، 25 و 50 کیلوگرم در هکتار)، سولفات روی (0، 20 و 40 کیلوگرم در هکتار) و سولفات منگنز شامل 0 و 40 کیلوگرم در هکتاربود. در این بررسی در انتهای فصل و در زمان برداشت عملکرد و اجزا عملکرد شامل طول ساقه های اصلی و فرعی، تعداد گره در ساقه اصلی و ساقه های فرعی، غلافهای دو دانه ای و سه دانه ای، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت، تعداد غلاف در بوته، وزن دانه در بوته، تعداد دانه در غلاف ساقه های فرعی و ساقه اصلی اندازه گیری گردید. میزان روغن و پروتئین دانه و عملکرد روغن و پروتئین و درصد کلسیم موجود در دانه اندازه گیری یا محاسبه شد. نتایج این بررسی نشان داد که تیمارهای 40 کیلوگرم روی و 40 کیلوگرم منگنز بیشترین میزان عملکرد دانه را به ترتیب معادل با 3397 و 3367 کیلوگرم در هکتار تولید نمود. تیمار کودی سولفات منگنز 40 کیلوگرم در هر هکتار موجب افزایش درصد غلافهای سه دانه ای و دو دانه ای، تعداد گره در ساقه اصلی و ساقه های فرعی و طول ساقه های فرعی گردید. بطور کلی تیمارهای کود آهن، روی و منگنز با تاثیر بر تعداد دانه در بوته، تعداد غلاف در بوته شامل غلاف در ساقه های فرعی و ساقه اصلی و تعداد دانه در غلاف ساقه های فرعی و یا ساقه های اصلی موجب افزایش عملکرد دانه گردید. تیمار کودی 25 کیلوگرم آهن در هکتار توام با 20 کیلوگرم روی در هکتار بیشترین میزان درصد چربی دانه را معادل با 84/24 و در بین تیمارهای کودی تیمار 40 کیلوگرم در هکتار منگنز بالاترین درصد پروتئین را معادل با 97/35 درصد تولید نمود. تاثیر عنصر ریز مغذی آهن، روی، منگنز بر جذب و تجمع کلسیم در دانه سویا معنی دار نبود و نشان داد که جذب این عنصر مستقل از عناصر فوق می باشد. نتایج کلی آزمایش نشان داد که تیمار کودی 50 کیلوگرم آهن در هر هکتار توام با 40 کیلوگرم روی و 40 کیلوگرم منگنز در هکتار با بیشترین میزان رشد و توسعه اجزا زایشی و رویشی شامل (تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در گیاه، وزن دانه در بوته، طول ساقه اصلی و فرعی و تعداد گره، وزن صد دانه، عملکرد بیولوژیکی، عملکرد روغن و پروتئین) بهترین تیمار کودی بوده است.